اتصال صحیح میلگردها در بتن‌آرمه به یکدیگر، یکی از چالشی‌ترین و حساس‌ترین مراحل ساختمان‌سازی است، چرا که در میزان استحکام فونداسیون و قسمت‌های مختلف سازه بتنی، تأثیر زیادی دارد. برای اتصال میلگردها به یکدیگر، راه‌های مختلفی وجود دارد که ما در این مقاله، مؤثرترین آن‌ها یعنی استفاده از کوپلر میلگرد را برای شما شرح داده‌ایم:
کوپلر میلگرد چیست؟
کوپلر میلگرد استوانه‌ای است فولادی و توخالی که از آن برای متصل کردن میلگردها به یکدیگر در فرایند آرماتوربندی، استفاده می‌شود. به اتصال دو سر میلگردها به وسیله کوپلر، کوپلینگ یا اتصال مکانیکی میلگرد می‌گویند.
میلگرد آجدار معمولاً در شاخه‌های 12 متری تولید می‌شود و برای به کار بردن آن در بتن‌آرمه، باید آن را مطابق ابعاد ذکرشده در نقشه‌های آرماتوربندی برید و به میلگردهای دیگر متصل کرد. برای اتصال میلگردها در بتن، روشهای مختلفی وجود دارد که کوپلینگ یکی از آن‌ها است. سایر روشهای اتصال میلگرد در بتن عبارت است از:
- فورجینگ یا جوشکاری سربهسر
- همپوشانی میلگرد یا اورلپ
در بین این روش‌ها، روش جوشکاری خود به دو نوع جوشکاری با قوس الکتریکی و جوشکاری با گاز تقسیم می‌شود که هر کدام الزامات خاص خود را دارد. کوپلینگ یا اتصال مکانیکی میلگرد، به‌صرفه‌ترین روش برای اتصال میلگردها به یکدیگر است و با توجه به قیمت میلگرد در حال حاضر، استفاده از آن منطقی به نظر می‌رسد.
کوپلینگ میلگرد چگونه انجام می‌شود؟
پیش از استفاده از کوپلر، باید سر هر دو میلگرد مورداستفاده را شیار (رزوه) بزنید تا بتوانید به‌صورت پیچی آن‌ها را درون میلگرد به یکدیگر متصل کنید. سپس باید درپوش‌های کوپلر را بردارید و میلگردها را با استفاده از آچار مخصوص، داخل آن محکم کنید. نکته‌ای که در اینجا باید به آن توجه کنید، این است که نیازی نیست که حتماً دو سر میلگردها در داخل کوپلر به یکدیگر برسند.
همچنین پیش از آغاز عملیات کوپلینگ، باید دو سر شیارخورده میلگردها را از هرگونه زنگ و آلودگی پاک کنید. برای این کار، می‌توانید از برس سیمی کمک بگیرید. پس از پاک کردن سر میلگرد، باید آن را به روغن یا گریس آغشته کنید تا به‌راحتی در داخل کوپلر پیچ شود.
به دلیل اهمیت استقامت کوپلرها در برابر تنش‌های وارده به سازه، عملیات کوپلینگ حتماً باید زیر نظر مهندس سازه انجام شود تا هم این عملیات در نقاط صحیح انجام شود و هم برای انجام آن، کوپلر مناسب انتخاب شود.
چند نوع کوپلر میلگرد وجود دارد؟
کوپلر میلگرد دارای انواع مختلفی است که هر کدام کاربرد و شکل خاص خود را دارند و نمی‌توان از برخی از آن‌ها، در تمامی قسمت‌های سازه استفاده کرد. در ادامه، با انواع کوپلر میلگرد آشنا می‌شوید:
کوپلر استاندارد:
این کوپلر با نام کوپلر رزوه راست‌گرد نیز شناخته می‌شود و از آن می‌توان در تمامی قسمت‌های سازه استفاده کرد، به شرطی که یکی از میلگردهایی که درون آن قرار می‌گیرد، امکان چرخش داشته باشد.
کوپلر با رزوه چپ و راست
این نوع کوپلر میلگرد نیز در همه قسمت‌های سازه کاربرد دارد، با این تفاوت که تأثیر آن در قسمت‌هایی که هیچ‌کدام از میلگردها امکان چرخش ندارند، بیشتر است.
کوپلر تبدیل:
کوپلر تبدیل میلگرد در دو سایز مختلف تولید می‌شود و با استفاده از آن می‌توانید دو میلگرد با سایزهای متفاوت را به یکدیگر متصل کنید. فقط توجه داشته باشید که ابتدا باید میلگرد با سایز بزرگ‌تر را داخل آن ببندید.
کوپلر پیچی:
این نوع کوپلر، با نام کوپلر پیچی قفل شونده نیز شناخته می‌شود و از آن برای اتصال میلگردهایی استفاده می‌شود که حداکثر طول آن‌ها 20 سانتی‌متر است. به همین دلیل، کوپلر پیچی بهترین اتصال برای میلگردهای انتظار و مقاوم‌سازی بتن است.
کوپلر انتهایی:
می‌توانید از کوپلر انتهایی به جای خمه‌ای انتهایی میلگرد در ساخت ستون و تیر استفاده کنید. استفاده از این کوپلر باعث می‌شود تا فضا برای بتن‌ریزی باز شود و امکان استفاده از میلگرد بیشتر، فراهم شود.
کوپلر گروتی:
از کوپلر گروتی میلگرد بیشتر در سازه‌های پیش‌ساخته استفاده می‌کنند. برای استفاده از کوپلر گروتی در بتن پیش‌ساخته، باید سر میلگردها از قطعه اول بیرون باشد و قسمتی که بیرون است، رزوه شود. در قطعه دوم، میلگردها درون کوپلر قرار می‌گیرند و بتن باید روی کوپلر را بپوشاند. قرار دادن این 2 قطعه با فشار روی یکدیگر، باعث می‌شود تا میلگردهای رزوه خورده، در داخل کوپلر قطعه دوم قرار بگیرند.
کوپلر جوشی:
استفاده از این نوع کوپلر امکان اتصال میلگرد به سازه فلزی را فراهم می‌کند و برای ایجاد این اتصال، نیازی به جوشکاری میلگرد وجود ندارد. به جای آن، کوپلر به سازه فلزی جوش داده می‌شود.
کوپلر مخصوص آرماتورهای فشاری
از این کوپلر برای میلگردهای دارای سایز 20 میلی‌متری و بالاتر که تحت‌فشار هستند استفاده می‌شود. به کار بردن این کوپلر، باعث می‌شود که بار فشاری بین میلگردها تقسیم شود. کوپلر مخصوص آرماتورهای فشاری، برای ساخت شبکه مش میلگرد کاربرد دارد.
مزایای استفاده از کوپلر میلگرد چیست؟
استفاده از کوپلر میلگرد مزایای زیادی دارد که کوپلینگ را از سایر روشهای اتصال میلگرد، مجزا می‌کند:
- کار با کوپلر سرعت بالایی دارد و به‌آسانی انجام می‌شود
- استفاده از کوپلر، منجر به صرفه‌جویی در هزینه‌ها و کم شدن میزان میلگرد موردنیاز می‌شود
- استفاده از این نوع میلگرد، ازدحام میلگرد در بتن را به حداقل می‌رساند
- کوپلر سازه بتنی را منسجم می‌کند، در حالی که با استفاده از روش اورلپ، این اتفاق نمی‌افتد
- کوپلرها مقاومت بیشتری در برابر زلزله و بلایای طبیعی دارند
- استفاده از کوپلر، امکان استفاده از میلگردهای سایز بالا در ستون‌های دارای ابعاد کوچک را فراهم می‌کند
کوپلینگ یکی از روشهای مدرن در آرماتوربندی است که نیاز به تخصص بالایی ندارد و علاوه بر بالا بردن سرعت آرماتوربندی، در هزینه‌های پروژه نیز صرفه‌جویی می‌کند. برای صرفه‌جویی بیشتر در هزینه‌ها آرماتوربندی، در صورت امکان میلگرد را به‌صورت عمده و از درب کارخانه بخرید یا آن را از شرکت‌های بازرگانی معتبر تهیه کنید.