از سال ۹۷ با ابلاغ دستورالعمل تنظیم بازار با قیمت‌گذاری دستوری محصولات فولادی و همچنین ابطال مکرر معاملات در بورس کالا، شاهد بروز التهاب بازار محصولات فولادی بودیم.
در حال حاضر قیمت خرید و سفارش مقاطع فولادی در بازار آزاد بسیار بیشتر از بورس کالا بوده و حاشیه سود خریداران محصولات فولادی در بورس کالا تا ۸۰ درصد نیز می‌رسد!
حال باید دید علت اختلاف قیمت محصولات فولادی بورس کالا و بازار آزاد چیست؟ برای پاسخ به این سؤال باید علت اختلاف قیمت میلگرد و تیرآهن در بورس کالا و بازار آزاد و نحوه قیمت‌گذاری میلگرد و تیرآهن را به‌عنوان دو کالای اساسی در صنعت فولاد جویا شد.
این اختلاف قیمت رانت بزرگی را به وجود می‌آورد و به نظر می‌رسد تا به الان خبری از تغییر این شرایط نیست.
برای کسب اطلاعات بیشتر درباره عرضه محصولات فولادی مانند میلگرد و تیرآهن در بورس کالا، به صفحه "آهن و فولاد در بورس و بازارهای سرمایه" آهنگر سری بزنید.
اختلاف قیمت میلگرد در بورس کالا و بازار آزاد
اختلاف قیمت بین میلگرد و شمش در دنیا بین 7 تا 11 درصد است؛ اما در کشور ما این اختلاف به 20 درصد نیز می‌رسد! حال سؤال اینجاست که چرا باید سقف قیمت میلگرد در ایران حدود 10 درصد بالاتر از قیمت‌های جهانی باشد؟
یکی از دلایل تفاوت قیمت‌گذاری محصولات فولادی در ایران و جهان، روش غلط برای تعیین قیمت پایه فولاد است؛ زیرا مبنای تعیین قیمت پایه فولاد نرخ دلار نیمایی بوده درحالی‌که ارز نیمایی ۲۰ درصد از قیمت واقعی کمتر است. این مسئله به‌خودی‌خود مشکلات بسیاری را به وجود می‌آورد.
میلگرد یکی از مقاطع فولادی پرکاربرد است که معمولاً نوسانات قیمتی آن بسیار مهم خواهد بود. در این میان به‌جز مورد بالا، اختلاف قیمت میلگرد بورس کالا و بازار آزاد مسئله مهم دیگری است که اخیراً گریبان بازار آهن و فولاد را گرفته است.
این روزها اختلاف قیمت میلگرد در بورس کالا و بازار آزاد، بسیار مورد توجه است؛ زیرا با التهاب بازار آهن و فولاد، قیمت‌ها در بورس کالا و بازار آزاد نسبت به هم فاصله می‌گیرند که این مسئله نشانگر شرایط خوبی نیست و وجود تنش در بازار آهن را نشان می‌دهد. این اختلاف می‌تواند در دوره‌های زمانی مختلف و با توجه به شرایط آن دوره متفاوت باشد که متأسفانه در حال حاضر به مقدار بحرانی خود رسیده است.
اختلاف قیمت میلگرد در بورس کالا و بازار آزاد می‌تواند کار را برای تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان واقعی محصولات فولادی بسیار سخت نماید؛ بنابراین مسئولان امر باید تلاش کنند تا با اتخاذ سیاست‌های لازم، اختلاف قیمت میلگرد در بورس کالا و بازار آزاد را به حداقل مقدار ممکن برسانند.
اختلاف قیمت تیرآهن در بورس کالا و بازار آزاد
تیرآهن یکی دیگر از محصولات نهایی صنعت فولاد است که خرید و فروش آن نقش مهمی در رونق این بازار ایفا می‌کند. متأسفانه در چند سال اخیر به دلایل مختلفی که در ادامه بیشتر به آن‌ها پرداخته خواهد شد، اختلاف قیمت تیرآهن در بورس کالا و بازار آزاد بسیار زیاد بوده و روزبه‌روز نیز این اختلاف بیشتر و بحرانی‌تر می‌گردد.
این روزها تنها افراد خاصی اجازه خرید تیرآهن در بورس کالا را داشته و این موضوع پای دلالان را به معاملات این محصول باز نموده است. کاملاً واضح است که حضور دلالان نیز درنهایت نتیجه‌ای جز اختلاف بیشتر قیمت تیرآهن در بورس کالا و بازار آزاد نخواهد داشت.
نحوه قیمت‌گذاری میلگرد در بورس کالا
طبق مصوبات سال جاری در جلسه کارگروه تنظیم بازار، قیمت پایه عرضه شمش فولادی در بورس کالا، معادل ۸۸ درصد قیمت فوب شمش صادراتی ایران در خلیج‌فارس، بر مبنای محاسبه نرخ ارز نیمایی معین گردید. مسئولان امر سقف رقابت در معاملات شمش فولادی در بورس کالا را نیز 12 درصد تعیین نمودند.
در این جلسه در مورد قیمت میلگرد نیز تصمیم‌گیری شد و بر این اساس، قیمت پایه عرضه میلگرد در بورس کالا، ۱۱ درصد بالاتر از میانگین قیمت هفتگی شمش فولادی در نظر گرفته می‌شود که سقف رقابت در معاملات میلگرد نیز می‌تواند تا ۱۰ درصد بالاتر رود.
بنابراین مصوبه قیمت پایه عرضه میلگرد در بورس کالا به‌صورت هفتگی تغییر می‌کند. باید در نظر داشت که حتی ممکن است فرمول تعیین قیمت پایه عرضه میلگرد در دوره‌های مختلف، بنا به شرایط بازار داخلی و جهانی تغییر نماید.
نحوه قیمت‌گذاری تیرآهن در بورس کالا
همان‌طور که گفته شد در سال جاری نحوه قیمت‌گذاری محصولات فولادی در بورس کالا مورد تجدیدنظر قرار گرفت تا هم رضایت تولیدکنندگان و هم رضایت مصرف‌کنندگان را جلب نماید.
در این راستا نحوه قیمت‌گذاری تیرآهن در بورس کالا طوری در نظر گرفته شده که قیمت پایه تیرآهن نیز بر اساس ۱۴ درصد بالاتر از میانگین قیمت هفتگی شمش در بورس کالا و با سقف رقابت ۱۰ درصدی تعیین گردد.
علت اختلاف قیمت میلگرد و تیرآهن در بورس کالا و بازار آزاد
- در شرایط عادی باید اختلاف قیمت منطقی بین قیمت پایه میلگرد و تیرآهن در بورس کالا و بازار آزاد، تنها ۲۰۰ الی ۳۰۰ تومان باشد؛ اما در حال حاضر که نوسانات دلار باعث التهاب بازار آهن و فولاد گردیده، این اختلاف قیمت بیشتر شده است؛ بنابراین می‌توان افزایش قیمت دلار را اولین عامل این روزهای اختلاف قیمت میلگرد و تیرآهن در بورس کالا و بازار آزاد دانست.
- روزهای چهارشنبه هر هفته مخصوص معامله میلگرد و تیرآهن در بورس کالا است. تیرآهن توسط مجتمع ذوب‌آهن اصفهان در بورس عرضه می‌شود درحالی‌که کارخانه‌هایی مانند ذوب‌آهن، فولاد سپید فراب کویر، فولاد خراسان، صبا فولاد زاگرس، روهینا جنوب، کاوه تیکمه داش، آذرامین، ظفر بناب، فولاد سیرجان و آذربایجان ازجمله عرضه‌کنندگان میلگرد در بورس کالا هستند. شاید بتوان یک علت اختلاف قیمت تیرآهن در بورس کالا و بازار آزاد را به دلیل انحصاری بودن عرضه آن در بورس کالا عنوان کرد؛ بنابراین به نظر می‌رسد باید هنگام کمبود تیرآهن ذوب‌آهن، تولیدکننده‌های بیشتری به بورس وارد شده و از عرضه قطره‌چکانی تیرآهن تا حد امکان جلوگیری نمود. نه‌تنها در مورد عرضه تیرآهن، بلکه می‌توان در مورد تمام محصولات فولادی گفت که یکی از راهکارهای مهم برای کنترل بازار، عرضۀ محصولات توسط همۀ تولیدکنندگان یک محصول در بورس کالاست و لازم است به‌جز شرکت‌هایی که در حال حاضر در بورس کالا حضور دارند، سایر تولیدکنندگان محصولات فولادی نیز محصولاتشان را در بورس کالا عرضه کنند.
- یکی دیگر از دلایل اختلاف قیمت میلگرد در بورس کالا و بازار آزاد، حضور دلالان است که اغلب به دلیل نبود سرمایۀ اولیه و در گردش در دست تولیدکنندگان، شاهد حضور آن‌ها هستیم. یکی از راه‌های حذف دلالان و برگرداندن آرامش به بازار، تأمین اعتبار برای تولیدکنندگان با نرخ بهره کم است.
- یکی دیگر از دلایل اختلاف قیمت میلگرد و تیرآهن در بورس کالا و بازار آزاد و شاید علت اصلی آن عدم مدیریت تقاضا در بازار محصولات فولادی است؛ بنابراین لازم است با مدیریت تقاضا از طریق ظرفیت‌های کارشناسی، بازار را کنترل نمود و التهاب آن را کاهش داد.
روش دیگری که می‌تواند برای تک‌نرخی شدن قیمت میلگرد و تیرآهن در بورس کالا و بازار آزاد استفاده گردد، احیای عرضۀ مستقیم محصولات به مشتریان (مچینگ) با اعتبار اسنادی است. این کار می‌تواند با عرضۀ بخشی از محصولات به‌صورت مستقیم در تالار بورس و مابقی آن بر اساس قیمت کشف‌شده در بورس و در چارچوب مچینگ صورت بپذیرد.
متأسفانه مدتی است به دلیل دخالت‌های برخی نهادها و دستگاه‌های ذی‌ربط در بازار فولاد، حضور دلالان و نوسانات قیمت ارز شرایط بازار نامساعد شده است. برخی نیز از این شرایط سوءاستفاده کرده و بیش از سهمیۀ خود محصولات فولادی دریافت می‌کنند و آن‌ها را در بازار آزاد با قیمت بیشتری می‌فروشند. حال اگر بتوان میزان تقاضا را کنترل و آن را به‌درستی تأمین نمود، از التهابات بازار کاسته خواهد شد و کمتر با افزایش قیمت و نبود محصول در بازار مواجه خواهیم شد.
***برای مشاوره رایگان در زمینه «خرید آهن از بورس کالا»، این فرم را پُر کنید تا با شما تماس بگیریم***