تا به حال این سوال برایتان پیش آمده که سقف بالای سرتان چقدر محکم است و تا چه اندازه می‌تواند نیروهای وارده را تحمل کند؟ پاسخ سؤالتان به میلگرد زیگزاگ تیرچه باز می‌گردد. البته کاربرد میلگرد زیگزاگ تنها به افزایش استحکام سقف و مقاومت کششی بتن محدود نمی‌شود و در ادامه با سایر کاربردهای آن آشنا می‌شوید. اگر قصد خرید میلگرد زیگزاگ را دارید، باید این نکته را بدانید که قیمت میلگرد و قیمت روز آهن آلات تاثیر زیادی روی میلگرد زیگزاگ نیز خواهد گذاشت. هنگام خرید این محصول، ممکن است سؤالات متفاوتی در مورد وزن زیگزاگ تیرچه، محاسبه میلگرد زیگزاگ تیرچه و اندازه زیگزاگ تیرچه به ذهنتان برسد. در ادامه مقاله، پاسخ تمامی این سؤالات را می‌خوانید:
میلگرد زیگزاگ تیرچه چیست؟
میلگرد زیگزاگ تیرچه یا خرپا از جمله مقاطع فولادی پیشساخته است. به این معنی که معمولاً در کارگاه یا کارخانه تولید شده و آن را بهصورت قطعات آماده نصب به کارگاه‌های ساختمانی انتقال می‌دهند. به غیر از پاشنه بتنی که در کف قرار می‌گیرد، 3 بخش اصلی در زیگزاگ تیرچه وجود دارد:
میلگرد بالایی
این بخش معمولاً شامل یک شاخه میلگرد آجدار بوده که در بخش بالایی زیگزاگ تیرچه قرار می‌گیرد. وظیفه تحمل بار تیرچه و بار مرده سقف هنگام بتن‌ریزی و قالب‌بندی به عهده میلگرد بالایی است. در این بخش می‌توان از انواع میلگرد آجدار استفاده کرد.
میلگرد عرضی یا زیگزاگ تیرچه
این بخش معمولاً از دو شاخه میلگرد ساده تشکیل شده و همان‌طور که از نام آن مشخص است، بهصورت زیگزاگ در طول تیرچه قرار گرفته است. میلگرد زیگزاگ تیرچه میلگرد بالایی را به میلگردهای پایین وصل می‌کند و آن را بهصورت جوش یا گره به این دو بخش متصل می‌کنند.
وظیفه میلگرد عرضی، جلوگیری از شکستن میلگردهای آجدار و پاشنه بتنی بوده و مقاومت لازم برای تحمل بار مرده سقف را به میلگردهای بالا و پایین می‌دهد.
میلگرد پایین
میلگرد پایین در اصل 2 میلگرد آجدار است که داخل پاشنه بتنی به موازات یکدیگر قرار می‌گیرند. این دو میلگرد آجدار، توسط میلگرد زیگزاگ تیرچه به میلگرد بالایی متصل می‌شوند. میلگردهای پایینی جدای از تحمل بار مرده سقف، وظیفه تحمل نیروی باربری سازه و نیروی کششی حاصل از لنگرهای خمشی را بر عهده دارند.
نحوه ساخت زیگزاگ تیرچه چگونه است؟
در حال حاضر میلگرد زیگزاگ بیشتر بهصورت مکانیزه و با استفاده از دستگاههای صنعتی تولید میشود، اما روش دستی نیز در تولید آن مرسوم است. در ادامه با نحوه ساخت زیگزاگ تیرچه به 2 صورت دستی و مکانیزه آشنا می‌شوید:
روش دستی
در روش دستی، ابتدا سه میلگرد آجدار که قرار است به عنوان میلگردهای بالا و پایین استفاده شوند را کنار یکدیگر قرار داده و به اندازه موردنظر برش می‌زنند. پس از آن نوبت به برش میلگردهای ساده می‌رسد که بعد از برش، بهصورت زیگزاگ خم می‌شوند. در انتها میلگردهای پایین به موازات یکدیگر قرارگرفته و میلگردهای زیگزاگ را از طریق جوش یا گره به آن‌ها و میلگرد بالایی متصل می‌کنند.
روش مکانیزه
در این روش میلگردهای آجدار توسط دستگاه مخصوص ابتدا بهصورت کلاف درآمده و سپس صاف شده و تحت کشش قرار می‌گیرند. میلگردهای ساده را نیز توسط دستگاه فشار بهصورت زیگزاگ درمی‌آورند. در مرحله بعد میلگردهای زیگزاگ و میلگردهای کششی به روش الکتریکی به یکدیگر جوش داده می‌شوند. پس از آن، میلگرد زیگزاگ تیرچه به اندازه موردنظر برش می‌خورد.
نحوه ساخت زیگزاگ تیرچه به صورت دستی، به تعداد زیادی نیروی کار نیاز دارد و به همین دلیل، هزینه بیشتری نسبت به روش مکانیزه دارد. همچنین کیفیت خرپای تولید شده به روش مکانیزه بالاتر نیز هست.
چند نوع میلگرد زیگزاگ تیرچه در بازار وجود دارد؟
متداول‌ترین نوع میلگرد زیگزاگ تیرچه، با 3 میلگرد آجدار و 2 میلگرد ساده تولید میشود. در بین انواع این مقطع فولادی پیشساخته، میلگرد ساده‌ای که بهصورت زیگزاگی خم‌شده، تنها عضو مشترک است؛ چرا که ممکن است به‌جای میلگردهای آجدار، از نبشی یا تسمه فولادی نیز استفاده شود.
همچنین ممکن است تنها از یک میلگرد آجدار و آن هم در بالای تیرچه استفاده شود که به آن «تیرچه با جان باز» می‌گویند. هدف از تولید میلگرد زیگزاگ، تحمل بارهای کششی و مرده بوده و در صورت استفاده از مقاطع فولادی متفاوت، میزان تحمل بار آن تغییر خواهد کرد.
برای محاسبه اندازه زیگزاگ تیرچه از چه استانداردی استفاده میشود؟
به منظور ساخت و محاسبه اندازه زیگزاگ تیرچه، نحوه ساخت زیگزاگ تیرچه و همینطور کاربرد آن در سقف، از استاندارد ملی ISIRI 12977 استفاده میشود. (که در انتهای این مقاله می‌توانید آن را دانلود کنید.)
مهم‌ترین نکاتی که در این استاندارد در مورد طراحی تیرچه‌ها و اندازه زیگزاگ تیرچه آورده شده، به شرح زیر است:
- >میلگرد زیگزاگ تیرچه باید به روش نورد گرم تولید شده و قطر آن نباید کمتر از 10 میلی‌متر باشد.
- >میلگردهای تقویتی باید از نوع آج 340 (A2) بوده و ضخامت آن‌ها نباید کمتر از 10 میلی‌متر باشد.
- >فاصله زیگزاگ تیرچه و حداکثر فاصله آزاد بین تیرچه‌ها باید 75 سانتی‌متر باشد.
- >حداقل عرض تیرچه‌ها 10 سانتی‌متر و حداکثر ارتفاع کل آن‌ها برابر با سه و نیم برابر حداقل عرض آن‌ها است.
- >ضخامت دال بتنی فوقانی نباید از یک دوازدهم فاصله آزاد بین دو تیرچه کمتر باشد.
وزن زیگزاگ تیرچه چگونه محاسبه میشود؟
برای محاسبه وزن زیگزاگ تیرچه می‌توانید از جدول زیر استفاده کنید. توجه داشته باشید که عدد مربوط به وزن خرپای تیرچه به ازای هر متر، به قطر میلگردهای بالا و پایین، قطر میلگرد ساده و ارتفاع خرپا بستگی دارد.
|
قطر میلگرد بالا (mm)
|
قطر میلگردهای پایین (mm)
|
قطر زیگزاگ تیرچه (mm)
|
وزن خرپای تیرچه (kg)
|
|
ارتفاع 16 (cm)
|
ارتفاع 25 (cm)
|
|
8
|
8*2
|
4.2
|
1.67
|
-
|
|
8
|
8*2
|
4.7
|
1.79
|
1.92
|
|
8
|
10*2
|
4.7
|
2.24
|
2.36
|
|
8
|
12*2
|
4.7
|
2.78
|
2.90
|
|
10
|
8*2
|
4.7
|
2.01
|
2.14
|
|
10
|
10*2
|
4.7
|
2.46
|
2.59
|
|
10
|
12*2
|
4.7
|
3
|
3.12
|
|
12
|
10*2
|
4.7
|
2.73
|
2.85
|
|
12
|
12*2
|
4.7
|
3.27
|
3.4
|
دانستن نحوه محاسبه وزن میلگرد و نحوه محاسبه فاصله زیگزاگ تیرچه در این زمینه به کارتان خواهد آمد.
محاسبه میلگرد زیگزاگ تیرچه چگونه انجام میشود؟
برای محاسبه میلگرد زیگزاگ تیرچه از 2 روش استفاده میشود:
- در روش اول از جدول میلگرد زیگزاگ تیرچه استفاده میشود که معمولاً بخشی از نقشه‌های اجرایی و لیستوفر میلگرد است. در این جدول مشخصات زیگزاگ مثل اندازه زیگزاگ تیرچه قید شده است.
- در روش دوم از طریق محاسبه بار مرده و زنده سازه و بر اساس مبحث ششم مقررات ملی ساختمان، فاصله زیگزاگ تیرچه را محاسبه می‌کنند.
میلگرد زیگزاگ تیرچه چه کاربردهایی دارد؟
مهم‌ترین کاربرد میلگرد زیگزاگ یا خرپا، ساخت تیرچه بتنی است. تیرچه بتنی مقاومت کششی بتن را بالا برده و از ترک خوردن آن به مرور زمان جلوگیری می‌کند. همچنین تحمل بار مرده سقف را بر عهده دارد. از دیگر کاربردهای مهم خرپا، می‌توان ساخت پل و زیرگذر را نام برد.
اگر پاسخ سوالاتتان از جمله کاربرد خرپا (میلگرد زیگزاگ تیرچه)، اندازه زیگزاگ تیرچه، وزن خرپای تیرچه و محاسبه میلگرد زیگزاگ تیرچه را گرفته‌اید، احتمالاً برای خرید آن مشکلی نخواهید داشت. البته پیش از خرید آن به اطلاعات بیشتری به غیر از کاربرد میلگرد زیگزاگ نیاز دارید که مشورت با کارشناس سازه کمک زیادی به شما خواهد کرد.